Het inhuren van een OCE-deskundige is nodig wanneer er tijdens graafwerkzaamheden explosieven worden aangetroffen. Deze explosieven kunnen zich bevinden in de landbodem, alsmede in de waterbodem in ons land. Sommigen van deze explosieven zijn niet meer als explosief te herkennen, omdat ze al sinds de Tweede Wereld Oorlog, inmiddels al ruim 70 jaar geleden, in de grond liggen verborgen. Ze zijn verouderd en hebben vaak niet eens meer de vorm en uiterlijk van een explosief. Maar het komt ook vaak voor dat explosieven nog in tact zijn en daardoor herkenbaar als explosief. In beide gevallen is er kans op explosiegevaar. Het kunnen altijd ontplofbare oorlogsresten zijn, en dus zeer gevaarlijk. Deze zogeheten Conventionele Explosieven (CE) dienen veilig opgespoord en geruimd te worden. En dat is specialistisch werk.
Soms is er sprake van verdachte gebieden waar gegraven gaat worden. Dan zal er een gepland explosievenonderzoek plaatsvinden. Maar het komt ook vaak voor dat er graafwerkzaamheden plaatsvinden in niet-verdachte gebieden, waar tijdens deze graafwerkzaamheden de betrokken personen te maken krijgen met een onverwachte vondst van één of meerdere explosieven in de grond, of waterbodem. Dit gebeurt vaak met name bij het afgraven van de grond. Men vindt dan zo’n conventioneel explosief in de laadbak van de graafmachine, maar kan ook zichtbaar zijn geworden in het afgegraven deel van de betreffende locatie.
Wanneer er op de werklocatie explosieven gevonden zijn, herkenbaar als zodanig, of resten ervan, dan zullen de betrokken personen veelal niet weten hoe te handelen op een veilige manier.
Ons dringend advies is dan ook; raak ze in geen geval aan! Het risico dat zo’n explosief ontploft is niet uit te sluiten en dus levensgevaarlijk.
Wat wel te doen?
Het opsporen, detecteren en identificeren van deze explosieven, is specialistisch werk dat wordt uitgevoerd door professionele mensen, die hier een gedegen opleiding in hebben gevolgd. Namelijk onze OCE-Deskundigen van Bodem Safety B.V. Al onze deskundigen zijn volgens het Arbobesluit gecertificeerd, volgens het Werkveld Specifieke Certificatie Schema Opsporen Conventionele Explosieven (WSCS-OC). Het WSCS-OCE bevat de proceseisen voor vooronderzoek en opsporing van CE.
Voorafgaand aan graafwerkzaamheden zal er geïnformeerd moeten worden of het gebied verdacht is verklaard op mogelijke aanwezigheid van CE. Als het gebied verdacht is, dient het vooronderzoek geraadpleegd te worden op de mogelijk aanwezige CE en tot welke diepte alsmede de grootte van het onderzoeksgebied. Op de website: https://www.explosievenopsporing.nl/veo-bommenkaart/ kunt u relevante informatie vinden of er reeds een vooronderzoek heeft plaatsgevonden.
Conventionele explosieven
Conventionele Explosieven wordt gedefinieerd als een explosief dat niet als geïmproviseerd, nucleair, biologisch of chemisch kan worden aangemerkt. Bij het opsporingsproces wordt aan CE gelijkgesteld en als zodanig behandeld:
- CE die geen explosieve stoffen (meer) bevatten
- Restanten van CE die door leken als zodanig herkenbaar zijn
- Voorwerpen die door leken kunnen worden aangemerkt als CE
- Wapens of onderdelen daarvan.
Bij gebruik van explosieve stoffen gaat het om de uitwerking van de explosie op de omgeving. Omdat spring-stoffen een grotere uitwerking hebben dan kruiten en pyrotechnische mengsels, gaan we uit van de uitwerking van springstoffen.
De uitwerking van springstof kan men onderscheiden, namelijk
- Brisantie/scherfwerking
- Gasdrukwerking
- Schokgolfwerking
- Hitte & brand
- Secundaire scherfwerking
Conventionele explosieven (CE) kunnen variëren in afmetingen, gebruikte materialen, soort en gebruikte ontstekingsinrichtingen.
Officieel zijn alle explosieven onderverdeeld in 16 hoofdgroepen. Dit geheel conform het WSCS-OCE. (Werkveld Specifiek Certificatie Schema Opsporing Conventionele Explosieven). Om het voor iedereen overzichtelijk en begrijpelijk te houden, zijn de 16 hoofdgroepen samengevat in acht categorieën. Deze zijn;
- Klein kaliber munitie (KKM)
- Geschutmunitie
- Handgranaten
- Geweergranaten
- Munitie voor granaatwerpers
- Raketten
- Afwerpmunitie
- Submunitie
- Onderwatermunitie
- Landmijnen
- Valstrikken
- Explosieve stoffen
- Vuurwerken
- Vernielingsmiddelen
- Ontstekingsinrichtingen
- Toebehoren van munitie
Er zijn talloze fabricaten van munitie in omloop geweest gedurende de Tweede Wereld Oorlog. Doorgaans kan men er vanuit gaan dat explosieven over het algemeen zijn vervaardigd van metaal/staal. De meest voorkomende vormen van deze explosieven zijn;
- Ellipsvormig (handgranaat)
- Ellipsvormig met staart voorzien van vinnen (mortiergranaat)
- Cilindervormig afgeronde neus en “ophang-ogen” op het lichaam (bom)
- Cilindervormig -plat/blik- (mijn)
- Cilindervormig taps toelopend en “ringen” aan de achterzijde (granaat)
Assistent OCE – deskundige inhuren
Binnen het opsporingsproces, zal de Assistent OCE-deskundige zich voornamelijk bezig houden met de detectie van de gevonden explosieven. dit geheel volgens het WSCS-OCE. De Assistent ondersteunt daarnaast de OCE-deskundige, en/of Senior OCE-deskundige bij het benaderen van conventionele explosieven.
Hij of zij werkt altijd onder directe begeleiding van de (Senior) OCE-deskundige. Een uitzondering hierin is, dat een assistent non-realtime mag detecteren. Dat mag alleen onder bepaalde voorwaarden, die beschreven staan in het WSCS-OCE, door twee Assistent OCE-deskundigen worden uitgevoerd.
Taken van de Assistent OCE-deskundige zijn o.a.;
- Op aanwijzing van een (Senior) OCE-deskundige voert hij of zij taken uit welke gericht zijn op het benaderen en detecteren van conventionele explosieven
- Verzorgt de primaire rapportage van de werkzaamheden tijdens het opsporen, zoals bijvoorbeeld dagrapporten en veldwerkregistraties
- Draagt verantwoordelijkheden met betrekking tot het optimaliseren van de veiligheden op de werklocatie
OCE – deskundige inhuren
De OCE-deskundige houdt zich voornamelijk bezig met de detectie en het benaderen van conventionele explosieven (CE), alsmede het tijdelijk veiligstellen van de situatie binnen het opsporingsproces. Hij of zij werkt onder de (eind)verantwoordelijkheid van de Senior OCE-deskundige en zal in het veld worden bijgestaan door de Assistent OCE-deskundige.
Taken van de OCE-deskundige zijn o.a.;
- Volledige identificatie en werkingsprincipes van CE
- Interpretatie van digitale detectieresultaten
- Tijdelijk veiligstellen van de situatie
- Ruimen en oplevering al dan niet onder toezicht of op advies van een Senior OCE-deskundige
Senior OCE-deskundige inhuren
De Senior-OCE-deskundige is primair verantwoordelijk voor de kwaliteit en veiligheid op locatie bij opsporingsprojecten.
Hij of zij geeft leiding aan het OCE-team en zorgt voor alle verplichte administratie conform het WSCS-OCE.
De Senior OCE-deskundige is de eindverantwoordelijke bij de uitvoering van het opsporen van conventionele explosieven. (OCE)
Taken van de Senior OCE deskundige zijn o.a.;
- Interpretatie van (digitale) meetgegevens
- Het herkennen en detecteren van explosieven van voor en na de oorlog
- Selecteren van conventionele explosieven
- Heeft kennis van voor- en naoorlogse munitie
- Het uitzetten van vermoedelijke aanwezigheid van explosieven middels een GPS-systeem
- Veiligstellen van conventionele explosieven tot aan de overdracht aan de Explosieven Opruiming Dienst Defensie (EODD)
- Alle taken als die van een OCE-deskundige, waarbij hij of zij de eindverantwoording over heeft.
Opsporing Conventionele Explosieven (OCE) op een rij
- Het benaderen van de conventionele explosieven
- Identificeren van de conventionele explosieven (CE)
- Detecteren van CE
- Interpreteren van CE
- Lokaliseren van CE
- Laagsgewijs ontgraven.
- Het tijdelijk veiligstellen van de situatie
- De overdracht van de conventionele explosieven aan de Explosieven Opruiming Dienst Defensie (EODD)
- Proces verbaal en de ruiming/oplevering van de veilige locatie.
Gaat u graafwerkzaamheden uitvoeren in een verdacht gebied, een gebied waarvan het vermoeden bestaat dat er explosieven in de grond liggen?
Heeft u tijdens de graafwerkzaamheden in niet-verdachte gebieden, verdachte objecten of explosieven gezien en/of gevonden?
Neemt u dan onmiddellijk contact op met Bodem Safety B.V. voor een risicoanalyse of een opsporingsproces.